nagłówek

VII OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA ARCHIWISTÓW I HISTORYKÓW
Educare necesse est… — kobieta w społeczeństwie
od średniowiecza do końca XX w.”

Warszawa, 19–20 września 2023 r.

PROGRAM

Dzień pierwszy

19 września (wtorek)

Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego — Sala Kolumnowa

(ul. Krakowskie Przedmieście 26/28)

LINK

9.30–10.00 OTWARCIE KONFERENCJI

10.00–13.20 PANEL 1: ŹRÓDŁA ARCHIWALNE DOTYCZĄCE SYTUACJI I ROLI KOBIETY — CHARAKTERYSTYKA ŹRÓDEŁ ORAZ MOŻLIWOŚCI ICH PRAKTYCZNEGO WYKORZYSTANIA

10.00–10.15 Komunikacja i świadectwo — cyrkularze w Zakonie Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny — dr Anna Laszuk (Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych)

10.15–10.30 Siedemnastowieczne archiwum kobiet. Rekonesans badawczy — dr hab. Halina Dudała, prof. uczelni (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie)

10.30–10.45 „Kobieta zmienną jest…? Los kobiety w świetle listów bolszewickiego dygnitarza Wacława Strońskiego z zasobu Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim — dr Olga Gaidai (Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, Uniwersytet Warszawski), dr Tomasz Matuszak (Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim)

10.45–11.00 Materiały historyka archeologa Zofii Podkowińskiej z lat 1912–1970 w zasobie Archiwum Państwowego w Warszawie — mgr Anna Wajs (Archiwum Państwowe w Warszawie)

11.00–11.15 Badaczki przeszłości i obserwatorki współczesności. Korespondencja Teresy Wąsowicz i Brygidy Kürbis z Aleksandrem Gieysztorem (1951–1998) — prof. Alicja Kulecka (Uniwersytet Warszawski Wydział Historii)

11.15–11.30 Praca kobiet w Polsce Ludowej w świetle źródeł archiwalnych przechowywanych w Oddziale Archiwum Państwowego w Międzyzdrojach. Perspektywy wykorzystania w edukacji szkolnej — mgr Krzysztof Szyszka (Archiwum Państwowe w Szczecinie Oddział w Międzyzdrojach; Społeczna Szkoła Podstawowa w Ładzinie)

11.30–11.45 PRZERWA (15 min.)

11.45–12.00 Fotografia prasowa jako źródło do badań nad propagowaną rolą kobiet wiejskich w Polsce na przykładzie prac Grażyny Rutowskiej z lat 70. XX w. — mgr Karolina Siewak (Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej w Warszawie)

12.00–12.15 Społeczne role kobiet z lat 60. i 70. XX w. na fotografiach Grażyny Rutowskiej — mgr Łukasz Karolewski (Narodowe Archiwum Cyfrowe)

12.15–12.30 Źródła do działalności społecznej kobiet w pierwszej połowie XX w. w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy Oddziale w Inowrocławiu — dr Dariusz Chyła (Archiwum Państwowe w Bydgoszczy Oddział w Inowrocławiu)

12.30–12.45 Dokumenty rzemieślnicze kobiet warszawskich w zasobie Archiwum Naukowego Muzeum Warszawy – charakterystyka, udostępnianie i sposoby wykorzystania — dr Rafał Radziwonka (Muzeum Warszawy)

12.45–13.00 Kobiety znane i mniej znane. Źródła do badań biograficznych roli kobiet w historii Polski po 1918 r. w zasobie Archiwum Akt Nowych w Warszawie — krótka charakterystyka — dr Adam Grzegorz Dąbrowski (Archiwum Akt Nowych)

13.00–13.20 DYSKUSJA (20 minut)

13.20–14.00 PRZERWA (40 minut)

14.00–16.00 PANEL 2: KOBIETA W SPOŁECZEŃSTWIE — W RODZINIE, EDUKACJI, NAUCE, KULTURZE, POLITYCE I GOSPODARCE, NA POLU WALKI

14.00–14.15 Matka Maria Cecylia Krasińska — kultura w klasztorach żeńskich od średniowiecza do XVII w. — mgr Wojciech Jerzy Górczyk (Muzeum Romantyzmu w Opinogórze)

14.15–14.30 „Monument sławnej Krystyny królowej szwedzkiej wystawiony jest przy pierwszym słupie […]”. Cztery — nieświęte — kobiety pochowane w Bazylice Świętego Piotra na Watykanie. — dr Hubert Wajs (Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie)

14.30–14.45 W obronie godności najsłabszych — szlachetnie niezłomna Maria Antonina Pobóg-Dmochowska — dr Agnieszka Skrzypek SBDNP (Ośrodek Badań nad Geografią Historyczną Kościoła w Polsce KUL)

14.45–15.00 Popadie, popówny i Przewielebne Panny. Kobiety w kręgu Cerkwi unickiej (greckokatolickiej) w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej — mgr Witold Bobryk (IV Liceum Ogólnokształcące im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego w Siedlcach, Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy)

15.00–15.15 Uczennice Szkoły Domowej Pracy Kobiet. Projekt nowoczesnej Polki według Jadwigi Zamoyskiej — mgr Julia Wesołowska (Archiwum Państwowe w Poznaniu)

15.15–15.30 Maria Macieszyna — regionalistka w cieniu męża — dr Marta Milewska (Oddziałowe Biuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie)

15.30–15.45 Działalność kobiet w małopolskim środowisku lokalnym w XIX i XX w. — dr hab. Anna Pachowicz, prof. uczelni (Akademia Tarnowska w Tarnowie), dr hab. Małgorzata Pachowicz, prof. uczelni (Akademia Tarnowska w Tarnowie)

15.45–16.00 DYSKUSJA


Dzień drugi

20 września (środa)

Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli Wydział w Warszawie

(ul. Świętojerska 9)

LINK

9.00–12.15 PANEL 2: KOBIETA W SPOŁECZEŃSTWIE — W RODZINIE, EDUKACJI, NAUCE, KULTURZE, POLITYCE I GOSPODARCE ORAZ NA POLU WALKI

9.00–9.15 Dolny Śląsk jest kobietą, czyli o możliwościach i rozwoju talentów pań z Dolnego Śląska — dr Agnieszka May-Bednarz (Jelenia Góra)

9.15–9.30 Kobieta jako urzędniczka w dwudziestoleciu międzywojennym na podstawie materiałów archiwalnych z zasobu Archiwum Państwowego w Kielcach — mgr Iwona Pogorzelska, mgr Paulina Kaleta (Archiwum Państwowe w Kielcach)

9.30–9.45 Kobiety w ewangelickiej służbie archiwalnej na przykładzie Śląskiego Centralnego Archiwum Ewangelickiego we Wrocławiu (1934–1945) — mgr Anna Radziejewska (Szkoła Doktorska Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie)

9.45–10.00 „Kobiety są prawdziwą duszą powstania” — kobiety w wybranych pamiętnikach ręką mężczyzn pisanych w okresie powstania styczniowego — Piotr Maroński (Muzeum Niepodległości w Warszawie)

10.00–10.15 Kobiety i służba w Wojsku Polskim (1939–1945). Wybrane aspekty — dr Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk (Wydział Badań i Edukacji Archiwalnej Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej)

10.15–10.30 PRZERWA (15 min.)

10.30–10.45 „Kobieta żydowska zapisała piękną kartę w dziejach Żydów podczas obecnej wojny światowej” — kobiety getta warszawskiego w opracowaniu Cecylii Słapakowej dla Oneg Szabat — Lena Kasprzak (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk Historycznych)

10.45–11.00 Sanitariuszki, łączniczki i agentki — kobiety w partyzantce antykomunistycznej Północnego Mazowsza 1946–1956 — mgr Anna Śnieżko (Oddziałowe Biuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie)

11.00–11.15 „Ja do Spółdzielni Produkcyjnej Wam nie przystąpię” — sprzeciw kobiet wobec kolektywizacji rolnictwa — dr Katarzyna Florczyk (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu)

11.15–11.30 Kobiety w robotniczym proteście 28 czerwca 1956 r. oraz w rewolucji węgierskiej. Wybrane przykłady — dr hab. Rafał Reczek (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu)

11.30–11.45 „Ta kobieta ze wszech miar doskonała miewa swoje upory, jak słyszałem od ludzi pewnych”. Różne oblicza obcojęzycznych guwernantek wśród dziewcząt w czasach stanisławowskich — mgr Jowita Janicka (Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych)

11.45–12.15 DYSKUSJA (30 minut)

12.15–12.30 PRZERWA (15 min.)

12.30–15.45 PANEL 3: EDUKACYJNY POTENCJAŁ PROJEKTÓW PRZEDSTAWIAJĄCYCH POZYCJĘ KOBIETY W SPOŁECZEŃSTWIE — PRZYKŁADY DOBRYCH PRAKTYK

12.30–12.45 Kobiety w edukacji historycznej – analiza podstaw programowych i podręczników — mgr Małgorzata Glinka (Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli Wydział w Warszawie)

12.45–13.00 Niezwykłe Europejki z Mazowsza — projekt edukacyjny w szkole podstawowej — mgr Joanna Leśnowolska (Publiczna Szkoła Podstawowa im. Przyjaciół Dzieci w Przytyku)

13.00–13.15 Kobiety w edukacji w powiecie pułtuskim w pierwszej połowie XX w. na wybranych przykładach — mgr Izabela Gierek (Zespół Szkół Zawodowych im. Jana Ruszkowskiego w Pułtusku)

13.15–13.30 Heroski w Warszawie — jak zmieniać świat, pozostając w cieniu — mgr Jolanta Bidzińska (Liceum Ogólnokształcące Integracyjne [przy Łazienkach Królewskich] w Warszawie)

13.30–14.15 PRZERWA (45 min.)

14.15–14.30 Janina Sieklicka — portret niezłomnej kobiety, która zmieniała lokalną społeczność — mgr Marzena Kołakowska (Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli Wydział w Ciechanowie, Szkoła Podstawowa w Czernicach Borowych), Maria Nałęcz (Szkoła Podstawowa w Czernicach Borowych)

14.30–14.45 Aleksandra Bąkowska — niestrudzona działaczka społeczna, tłumaczka, twórczyni szkół rolniczych w Gołotczyźnie — dr Krzysztof Kacprzak (Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. A. Świętochowskiego w Gołotczyźnie)

14.45–15.00 Dr Emilia Paderewska-Chrościcka — matka tysiąca dzieci — mgr Zofia Zawadzka (Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli Wydział w Warszawie)

15.00–15.15 Aniela Róża Godecka — nauczycielka, działaczka społeczna i sługa Boża — mgr Karolina A. Bielawska (Liceum Ogólnokształcące im. Jana Pawła II w Nadarzynie)

15.15–15.45 DYSKUSJA i ZAMKNIĘCIE KONFERENCJI


16.00–16.20 DLA ZAINTERESOWANYCH

ARCHIWUM GŁÓWNE AKT DAWNYCH

Krótki pokaz: Dokumenty tureckie z zasobu AGAD (m. in listy: Haseki Hürrem Sultan i Mihrimah Sultan)