Spuścizna żołnierzy-powstańców

  1. orzełek
    2. wycięty z pluszu, AGAD, Archiwum Lubomirskich z Małej Wsi, sygn. 1205, s. 114a
  2. kolorowa akwarelka
    3. przedstawiająca oddział powstańczy, AGAD, Archiwum Lubomirskich z Małej Wsi, sygn. 1205, s. 116
  3. wiersz
    4. „Ułańska Pika”, AGAD, Archiwum Lubomirskich z Małej Wsi, sygn. 1205, s. 115
  4. rycina
    5. przedstawiająca szarżę powstańców, AGAD, Audytoriat Polowy Wojsk w Królestwie Polskim, sygn. 7, s. 117
  5. „piosenka borowa”
    6. , AGAD, Audytoriat Polowy Wojsk w Królestwie Polskim, sygn. 7, s. 84

    Powstanie styczniowe miało charakter wojny partyzanckiej prowadzonej przez oddziały złożone ze strzelców, kosynierów i kawalerii. Początkowo siły zbrojne zorganizowane zostały w obrębie jednostek podziału administracyjnego kraju (podzielone na województwa i poszczególne oddziały). Takie działania, prowadzone na dużym obszarze zmuszały Rosjan do zaangażowania znacznej liczby wojsk i wielotygodniowych pościgów za pojedynczymi partiami powstańczymi. Partyzancki charakter walk, konieczność ciągłego rozbijania obozowisk, ciężkie warunki bytu, długie przemarsze, a jednocześnie chęć walki, zmierzenia się z wrogiem, zaowocowały liczną spuścizną dokumentującą codzienne bytowanie członków partii powstańczych, niekiedy prostych żołnierzy, piszących wzruszające listy do rodzin, układających powstańcze pieśni; dziełem ich rąk są zachowane emblematy powstańcze, czy ryciny ilustrujące potyczki z wrogiem lub obozowe życie. [opr. Dorota Lewandowska]